مطالعۀ تطبیقی تعیین مسئول و مبنای جبران خسارت در مسئولیت مدنی ناشی از حوادث مربوط به تأسیسات هسته ای در حقوق ایران، فرانسه و اسناد بین المللی

تأسیسات هسته ای باوجود فواید فراوان برای بشر، مخاطرات سنگینی نیز ایجاد می کنند. به همین دلیل مسئلۀ مسئولیت مدنی ناشی از حوادث تأسیسات هسته ای اهمیت فراوانی دارد. این جستار به بررسی موضوع مسئول و مبنای جبران خسارات ناشی از حوادث یادشده در اسناد بین المللی، حقوق فرانسه و ایران پرداخته است. دستاورد حاصل از پژوهش نشان می دهد، کنوانسیون های پاریس، وین و دیگر کنوانسیون ها و پروتکل های مرتبط، نظام حقوقی ویژه ای را در خصوص موضوع بحث تنظیم کرده اند. در این راستا اسناد بین المللی پیش گفته، ضمن فاصله گرفتن از مسئولیت مبتنی بر تقصیر، بر مسئولیت انحصاری بهره بردار تأسیسات هسته ای تأکید کرده، تکلیف بیمه یا تضمین مالی مناسب را برعهدۀ بهره بردار قرار داده اند. حقوق فرانسه نیز به تأثیر از کنوانسیون پاریس و اصلاحات و الحاقات آن، از همین روش پیروی کرده است. حقوق ایران در این زمینه مقررات وی‍ژه ای ندارد و مسئولیت مدنی حوادث ناشی از تأسیسات هسته ای، مبتنی بر قواعد عام مسئولیت مدنی است و در این خصوص می توان از قواعدی چون اتلاف، تسبیب، تقصیر و نفی ضرر استفاده کرد. طبیعی است مسئول نیز اصولاً شخص یا اشخاصی هستند که خسارت به ایشان منتسب باشد. شایسته است با توجه به ضرورت ها و بایسته های ویژۀ مربوط به انرژی هسته ای، قانون گذار ایران نیز نظام مطلوبی را در این زمینه پیش بینی، و صندوق مالی ویژه ای برای جبران خسارت زیان دیدگان احتمالی ایجاد نماید.